CE-markering volgens EN1090: wanneer wel en wanneer niet?

De afgelopen maanden kreeg ik van klanten steeds vaker de vraag of overstapjes, bordessen en leuningen aan machines apart CE-gemarkeerd moeten worden volgens de bouwproductenverordening en in het bijzonder de EN1090. Het correcte antwoord hierop in het kort is NEE.
EN1090

Op welke producten is de bouwproductenverordening van toepassing ?

Overeenkomstig de Europese verordening 305/2011 is elk product dat bestemd is om blijvend te worden verwerkt in bouwwerken een ‘bouwproduct'. Daarnaast moeten de prestaties van deze producten invloed hebben op die van de bouwwerken voor wat hun fundamentele eisen betreft.

Het palet aan bouwproducten is zeer uitgebreid. Het kan gaan om een ondervloer van een gebouw tot het hout voor een gebinte. Maar ook de typische bouwproducten zoals dakpannen, bakstenen, tegels en balken.

Verkoopsgoederen / producten die deel uitmaken van een systeem en definitief geïntegreerd zijn in het bouwwerk of zullen worden zoals bijvoorbeeld branddetectie in de vorm van rookdetectoren, sanitaire kranen, brandwerende verf e.d. worden eveneens gecatalogeerd als bouwproducten.

Samengevat kan men stellen dat bouwproducten gegroepeerd in volgende 3 grote families :

  • basisproducten (cement); 
  • eindproducten of halffabricaten (ramen); 
  • kits vervaardigd op basis van bepaalde producten (brandwerende verf).

En ook hier geldt de regel dat de bouwproductenverordening mogelijks niet de enige economische richtlijn is die van toepassing kan zijn op een product.

In het geval van gemotoriseerde garagepoorten is ook de machinerichtlijn en de E.M.C.-richtlijn hier van toepassing.

Bovendien kunnen de nationale lidstaten (van Europa) zelf bijkomende voorwaarden opleggen voor het gebruik van bepaalde bouwproducten. Hierbij denken we bijvoorbeeld aan de gewestelijke regels voor ventilatie in de besluiten betreffende de energieprestatie van gebouwen alsook de federale wetgevingen met betrekking tot brandveiligheid voor reactie bij brand van producten.

Aan welke eisen moeten bouwproducten voldoen?

Bouwwerken moeten aan zeven fundamentele eisen voldoen :

  1. Mechanische weerstand en stabiliteit : het voorkomen van risico's op instorten van het bouwwerk, in zijn geheel of deels, van ontoelaatbare grote vormverande­ringen, …
  2. Brandveiligheid : het ontstaan en het uitbreiden van rook en brand in het bouw­werk beperken, de uitbreiding van het vuur beperken tot aangrenzende bouwwer­ken, de evacuatie van de bewoners mogelijk maken, …
  3. Hygiëne, gezondheid en milieu : de ontwikkeling van giftige gassen vermijden, de uitstoot van gevaarlijke stralingen vermijden, …
  4. Veiligheid en toegankelijkheid bij gebruik : risico's op uitglijden, valpartijen, schokken, brandwonden, … voorkomen en een veilige toegang voor mindervaliden voorzien, …
  5. Bescherming tegen geluidshinder : de interne en externe activiteiten moeten de bewoners en de buren toelaten om te slapen, te rusten, … 
  6. Energiebesparing en warmtebehoud : het energieverbruik beperken zonder aan­tasting van het thermische comfort van de bewoners, het energieverbruik beperken bij het monteren en demonteren, …
  7. Duurzaam gebruik van natuurlijke hulpbronnen : de duurzaamheid van de bouwwerken, het gebruik van grondstoffen en secundaire materialen, …

(bron : website FOD Economie, K.M.O., Middenstand en Energie).

 Bovenstaande eisen moeten gerespecteerd worden gedurende een ‘economisch redelijke' levensduur en tijdens de hele levenscyclus van de bouwwerken waarin de bouwproducten zullen verwerkt worden.

Om het product in functie van het beoogde gebruik te kunnen kiezen, moet bij de bouwproducten die voorzien zijn van de CE markering, vanaf 1 juli 2013 verplicht een prestatieverklaring gevoegd worden.

CE-markering en prestatieverklaring.

Laat het vooreerst duidelijk zijn: CE-markering wordt niet op alle bouwproducten aangebracht.

CE-markering is ENKEL verplicht wanneer er voor een bouwproduct een geharmoniseerde norm bestaat.

De lijst met geharmoniseerde normen voor bouwproducten kan terug gevonden worden op deze website.

CE-markering en prestatieverklaring voor trappen, bordessen en leuningen aan machines ?

Het is in deze bovenstaande lijst van geharmoniseerde normen onder bouwproductenverordening dat we ook al direct zien dat er GEEN geharmoniseerde norm VOLGENS deze verordening bestaat.

Stalen trappen, leuningen en bordessen zullen dus niet moeten CE-gemarkeerd worden volgens de bouwproductenverordening en in het bijzonder de EN 1090.

De EN1090 is eigenlijk een normenreeks met 3 delen. De CE-markering gebeurt volgens EN 1090-1. Daarnaast is EN 1090-2 de norm die technisch bepaalt hoe een staalconstructie moet gemaakt worden.

In de norm EN 1090-1 staat dat als er een andere en meer specifieke norm is, dat die automatisch voorgaat. Nu is er voor trappen, leuningen, bordessen, ... aan machines een aparte normenreeks nl. de ISO 14122-1 tot -4. Deze normen zijn niet geharmoniseerd onder de bouwproductenverordening, maar wel onder de machinerichtlijn.

Let op :

Men moet dus wel nog steeds een beetje voorzichtig zijn: het is niet omdat men niet moet CE-markeren volgens EN 1090-1, dat men niet de technische norm EN 1090-2 moet volgen. (ook in het bijzonder omdat de Eurocode voor staal eist dat elementen gemaakt worden volgens EN 1090-2).

Bovenstaande logische analyse wordt ook nog eens bevestigd op de website van de Europese Unie met betrekking bouwproducten.

Op de website vindt men de Frequently Asked Questions on the Construction Products Regulation (C.P.R.)

In vraag 31 gaat men dieper in op de uitgesloten producten voor CE-markering volgens de bouwproductenverordening:

‘Question 31. When does the CE marking have to be affixed on the basis of EN 1090-1:2009+A1:2011 ?'

In het antwoord op deze vraag vinden we een indicatieve en niet-exhaustieve lijst van producten die volgens de C.E.N. niet onder het toepassingsgebied van de EN 1090-1:2009 + A1:2011 vallen.

In deze lijst staat de duidelijke uitsluiting van stalen en aluminium trappen, bordessen en leuningen die een integraal onderdeel vormen (zullen vormen) van een machine (Steel and aluminium stairs, walkways and fences forming integral part of a machine).

Conclusie

Trappen, bordessen en leuningen aan machines moeten dus niet apart CE-gemarkeerd worden volgens de bouwproductenverordening en in het bijzonder de EN 1090.

Meer info?

Onze collega helpt je graag verder!

Pascal Anckaert
Pascal Anckaert
Managing Director