De nieuwe laagspanningsrichtlijn is er!

Meer dan een eeuw na het ontstaan is het elektrisch materiaal nog steeds in volle ontwikkeling en dit om de samenleving meer voordelen te brengen. Het is echter van belang dat er veilige apparatuur op de Europese markt gebracht wordt. Als het basisproduct intrinsiek veilig is dan is de kans groot dat de apparatuur ook veilig zal gebruikt worden.
Veiligheid in de bouwsector

De laagspanningsrichtlijn, één van de oudste economische richtlijnen van de Unie

De laagspanningsrichtlijn 2006/95/EG is één van de oudste economische richtlijnen. De eerste lezing van deze richtlijn werd al gepubliceerd in 1973. Ze werd vastgelegd lang voor de komst van de generatie van "Nieuwe" of "Globale" economische richtlijnen. Deze richtlijn verplicht de fabrikant een conformiteitsbeoordelingsprocedure toe te passen op zijn apparatuur voordat ze op de Europese markt gebracht wordt. Hierbij moet de apparatuur voldoen aan de essentiële veiligheids-en gezondheidseisen opgenomen in deze richtlijn. Dit laatste kan gebeuren door de directe toepassing van deze essentiële veiligheids- en gezondheidseisen op het product zelf en/of door de toepassing van geharmoniseerde normen die van toepassing zijn op dit product waardoor het vermoeden van conformiteit verkregen wordt.

De herschikte laagspanningsrichtlijn 2014/35/EU

Er was al geruime tijd een noodzaak tot een herziening van de oude laagspanningsrichtlijn. De nieuwe laagspanningsrichtlijn 2014/35/EU van het Europees parlement en de Raad van 26 februari 2014 betreffende de harmonisatie van de wetgevingen van de lidstaten betreffende het op de markt aanbieden van elektrisch materiaal bestemd voor gebruik binnen bepaalde spanningsgrenzen, is de herschikking van de oude laagspanningsrichtlijn volgens het nieuwe Europese wetgevingskader. Ze wordt van toepassing op 26 april 2016.

De herschikte laagspanningsrichtlijn :

  • heeft tot doel te waarborgen dat elektrisch materiaal die op de Europese markt wordt gebracht, aan de eisen voldoet die een hoog niveau van bescherming van de gezondheid en veiligheid van personen en van huisdieren en goederen bieden, zonder dat afbreuk wordt gedaan aan de werking van de interne markt.
  • is van toepassing op elektrisch materiaal bestemd voor een nominale wisselspanning tussen 50 V en 1 000 V en een nominale gelijkspanning tussen 75 V en 1 500 V, met uitzondering van het materiaal en de verschijnselen opgenomen in bijlage II van deze richtlijn.
  • is van toepassing op elektrisch materiaal bestemd voor gebruik binnen bepaalde spanningsgrenzen en dat nieuw is op de markt van de Unie wanneer het in de handel wordt gebracht. Dit houdt in dat het ofwel nieuw elektrisch materiaal is gemaakt door een in de Unie gevestigde fabrikant, ofwel elektrisch materiaal, nieuw of tweedehands, dat wordt ingevoerd uit een derde land. 
  • is van toepassing op alle leveringsvormen, inclusief verkoop op afstand (bv. aankoop via het internet).

Rol en verantwoordelijkheid van de marktdeelnemers

Een marktdeelnemer wordt gedefinieerd als een fabrikant, een gemachtigde, een importeur en een distributeur.

Voor elk van deze marktdeelnemers is een aparte definitie opgemaakt :

  • De fabrikant is een natuurlijke of rechtspersoon die elektrisch materiaal vervaardigt of laat ontwerpen of vervaardigen, en het onder zijn naam of handelsmerk verhandelt.
  • De gemachtigde wordt gedefinieerd als een in de Unie gevestigde natuurlijke of rechtspersoon die schriftelijk door een fabrikant is gemachtigd om namens hem specifieke taken te vervullen.
  • De importeur is een in de Unie gevestigde natuurlijke of rechtspersoon die elektrisch materiaal uit een derde land in de Unie in de handel brengt.
  • De distributeur is een natuurlijke of rechtspersoon in de toeleveringsketen, verschillend van de fabrikant of de importeur, die elektrisch materiaal op de markt aanbiedt.

Het is de verantwoordelijkheid van de marktdeelnemers dat hun elektrisch materiaal in overeenstemming is met de laagspanningsrichtlijn en dit rekening houdende met de respectievelijke rol die zij vervullen in de toeleveringsketen. Zij moeten, door toepassing van de essentiële veiligheids- en gezondheidseisen, de gezondheid en veiligheid van personen, van huisdieren en goederen een hoge mate van bescherming bieden. Tevens moeten zij door het respecteren van deze regels een eerlijke mededinging krijgen op de markt van de Unie.

Alle marktdeelnemers die een rol vervullen in de toeleverings- en distributieketen moeten passende maatregelen nemen om te waarborgen dat zij uitsluitend elektrisch materiaal op de markt aanbieden dat aan de laagspanningsrichtlijn voldoet.

Om de communicatie tussen marktdeelnemers, markttoezichtautoriteiten en consumenten te vergemakkelijken, moeten de lidstaten de marktdeelnemers ertoe aansporen om naast hun postadres ook een webadres te vermelden.

Specifieke verplichtingen voor de fabrikanten

De fabrikant, die op de hoogte is van de details van het ontwerp- en productieproces, is het best in staat om de conformiteitsbeoordelingsprocedure uit te voeren. De verplichting voor de conformiteitsbeoordeling moet daarom uitsluitend op de fabrikant blijven rusten. Voor geen van de in de laagspanningsrichtlijn beschreven conformiteitsbeoordelingsprocedures is de tussenkomst van een aangemelde instantie vereist!

Specifieke verplichtingen voor de importeurs en distributeurs

Er moet worden gewaarborgd dat elektrisch materiaal dat vanuit derde landen (niet-E.U.) in de Unie in de handel komt, aan de laagspanningsrichtlijn voldoet, en met name dat de fabrikanten de conformiteitsbeoordelingsprocedures met betrekking tot dit elektrisch materiaal juist hebben uitgevoerd. Bijgevolg is het belangrijk dat importeurs erop toezien dat het elektrisch materiaal dat zij in de handel brengen aan deze richtlijn voldoet en dat zij geen elektrisch materiaal in de handel brengen dat niet aan deze eisen voldoet of een risico inhoudt. Er moet tevens worden gecontroleerd dat importeurs erop toezien dat er conformiteitsbeoordelingsprocedures zijn uitgevoerd en dat markering van elektrisch materiaal en documenten die de fabrikanten opstellen beschikbaar zijn voor de bevoegde nationale autoriteiten.

Iedere importeur die elektrisch materiaal in de handel brengt, moet zijn naam, geregistreerde handelsnaam of geregistreerd handelsmerk en het postadres waarop contact met hem kan worden opgenomen op het elektrisch materiaal vermelden. Er dient te worden voorzien in uitzonderingen hierop wanneer dit door de omvang of aard van het elektrisch materiaal niet mogelijk is. Een dergelijk geval is bijvoorbeeld wanneer de importeur de verpakking zou moeten openen om zijn naam en adres op het elektrisch materiaal te vermelden.

Omdat distributeurs en importeurs dicht bij de markt staan, moeten zij worden betrokken bij de markttoezichttaken van de bevoegde nationale autoriteiten, en moeten zij bereid zijn actieve medewerking te verlenen door die autoriteiten alle nodige informatie over het elektrisch materiaal te verstrekken.

Andere verplichtingen

Wanneer een marktdeelnemer elektrisch materiaal onder zijn eigen naam of handelsmerk in de handel brengt of elektrisch materiaal zodanig wijzigt dat de conformiteit met deze richtlijn in het gedrang kan komen, moet hij als fabrikant worden beschouwd en de verplichtingen van de fabrikant op zich nemen.

Markttoezicht en tracering

Het markttoezicht wordt eenvoudiger en doeltreffender wanneer gewaarborgd wordt dat elektrisch materiaal in de hele toeleveringsketen traceerbaar is. Een efficiënt traceringssysteem verlicht de taak van de markttoezichtautoriteiten wanneer zij marktdeelnemers moeten opsporen die niet-conform elektrisch materiaal op de markt hebben aangeboden. Van de marktdeelnemers mag niet gevraagd worden dat zij, wanneer zij de bij deze richtlijn voorgeschreven gegevens voor de identificatie van andere marktdeelnemers bewaren, die gegevens bijwerken voor wat betreft andere marktdeelnemers die elektrisch materiaal aan hen hebben geleverd of aan wie zij elektrisch materiaal hebben geleverd.

Enkel veiligheidsdoeleinden in deze richtlijn

De laagspanningsrichtlijn beperkt zich tot het formuleren van veiligheidsdoeleinden. Om de beoordeling van de conformiteit met die doeleinden te faciliteren, moet worden voorzien in een vermoeden van conformiteit voor elektrisch materiaal dat voldoet aan geharmoniseerde normen.

Voor elektrisch materiaal waarvoor nog geen geharmoniseerde normen bestaan, moet het vrije handelsverkeer tot stand worden gebracht door het toepassen van veiligheidsvoorschriften van de internationale normen die door de „International Electrotechnical Commission” (Internationale Elektrotechnische Commissie) zijn uitgewerkt, of door nationale normen toe te passen.

EU-conformiteitsverklaring

Fabrikanten moeten een EU-conformiteitsverklaring opstellen waarin zij de bij deze richtlijn voorgeschreven informatie verstrekken over de conformiteit van het elektrisch materiaal met deze richtlijn en die van andere relevante harmonisatiewetgeving van de Unie.

CE-markering

De CE-markering, waarmee de conformiteit van elektrisch materiaal wordt aangegeven, is de zichtbare uitkomst van het proces van conformiteitsbeoordeling.

De CE-markering wordt zichtbaar, leesbaar en onuitwisbaar op het elektrisch materiaal of op het gegevensplaatje aangebracht. Wanneer dit gezien de aard van het elektrisch materiaal niet mogelijk of niet gerechtvaardigd is, wordt de CE-markering aangebracht op de verpakking en in de begeleidende documenten.

De CE-markering wordt aangebracht voordat het elektrisch materiaal in de handel wordt gebracht.

De E.U.-lidstaten bouwen voort op bestaande mechanismen om te zorgen voor een juiste toepassing van de voorschriften voor de CE-markering en nemen passende maatregelen in geval van oneigenlijk gebruik van die markering.

Wanneer is elektrisch materieel formeel niet conform?

Elektrisch materieel is onder andere formeel niet conform wanneer :

  1. de CE-markering verkeerdelijk is aangebracht en in strijd met de algemene beginselen inzake CE-markering.
  2. de CE-markering niet is aangebracht.
  3. de EU-conformiteitsverklaring niet is opgesteld.
  4. de EU-conformiteitsverklaring niet correct is opgesteld. 
  5. technische documentatie niet beschikbaar of onvolledig is.

 

Conclusie

De nieuwe laagspanningsrichtlijn bouwt verder op bestaande systemen om de toepassing en handhaving van wetgeving voor de interne markt te versterken.

De nieuwe laagspanningsrichtlijn :

  • verbetert de regels voor markttoezicht.
  • vergroot de kwaliteit van (en dus het vertrouwen in) de conformiteitsbeoordeling van producten door middel van sterkere en duidelijkere regels. 
  • verduidelijkt de betekenis van de CE-markering en versterkt zo haar geloofwaardigheid. 
  • creëert een gemeenschappelijk juridisch kader voor industriële producten in de vorm van een toolbox van maatregelen voor gebruik in toekomstige wetgeving.

Wil u de richtlijn zelf nalezen? U kan de pdf hier downloaden.

 

Meer info?

Onze collega helpt je graag verder!

Pascal Anckaert
Pascal Anckaert
Managing Director