Kwaliteitsmanagement is een essentieel aspect van elk succesvol bedrijf. De ISO 9001-norm is daarbij wereldwijd erkend als dé standaard voor het beheren van dat kwaliteitsmanagementsysteem. Sinds de introductie in 1987 heeft deze norm bedrijven geholpen om hun processen te verbeteren, klanttevredenheid te verhogen en concurrentievoordeel te behalen.
Op vandaag is de norm nog steeds aan zijn vijfde versie toe. In 2015 onderging ISO 9001 een grondige wijziging en werd vooral de nadruk gelegd op een procesaanpak waarbij het beheersen van de risico’s daarin centraal staat.
Volgens het laatste onderzoek van ISO, zijn er eind 2022 in België 3.203 gecertificeerde organisaties. Daarmee is de norm nog steeds de koploper. Wereldwijd schommelt het aantal ISO 9001-certificaten rond het miljoen.
In 2025 staat er een nieuwe versie van de ISO 9001 gepland. Hierna gaan we wat dieper in op de verwachte wijzigingen en hoe ze van invloed kunnen zijn op organisaties wereldwijd.
Context van de herziening
Elke paar jaar worden ISO-normen herzien om ervoor te zorgen dat ze relevant blijven voor de steeds veranderende zakelijke omgeving. Het doel is om de norm aan te passen aan de moderne behoeften van organisaties en om rekening te houden met opkomende trends op het gebied van kwaliteitsmanagement.
ISO hanteert daarbij het principe om gemiddeld om de 7 à 8 jaar de norm te herzien. Dat verklaart waarom we na de versies van 1987, 1994, 2000, 2008 nu nog steeds aan versie nummer vijf zitten. Vorig jaar heeft ISO aangekondigd nog niet onmiddellijk veranderingen aan te brengen; enkel werd meer de nadruk gelegd op het gebruik van de High Level Structure, toen omgedoopt naar de Harmonised Structure.
Recentelijk mochten we dan vernemen dat de consultatieronde voor de creatie van een nieuwe en zesde versie is opgestart. Uitkomst verwachten we ergens in de loop van 2025-2026.
Belangrijkste verwachte wijzigingen
a. Risicogericht denken. Eén van de belangrijkste verwachte wijzigingen in de nieuwe ISO 9001 is een nog grotere nadruk op risicogericht denken. Dit houdt in dat van organisaties zal verwacht worden dat ze nog meer proactief risico’s gaan identificeren
en dan ook beheersen om ongewenste gevolgen te voorkomen of tot een aanvaardbaar niveau te verminderen. Hierdoor zullen bedrijven zich beter kunnen aanpassen aan veranderende omstandigheden en zo hun veerkracht vergroten.
b. Digitalisering en technologie. De nieuwe norm zal waarschijnlijk ook meer aandacht besteden aan digitalisering en het gebruik van nieuwe technologieën, zoals kunstmatige intelligentie, IoT (Internet of Things) en big data-analyse, om de kwaliteit van processen en producten te verbeteren. Dit weerspiegelt de verschuiving naar Industry 4.0.
c. Duurzaamheid. Duurzaamheid wordt steeds belangrijker voor bedrijven en hun belanghebbenden. ISO 9001:2025 zal waarschijnlijk eisen bevatten met betrekking tot duurzaamheid en milieubeheer, waardoor organisaties worden aangemoedigd om duurzamere praktijken te omarmen.
d. Versterking van leiderschap en betrokkenheid van het topmanagement van de organisatie. De nieuwe norm zal waarschijnlijk nog meer de verantwoordelijkheid van het topmanagement benadrukken als het gaat om kwaliteitsmanagement. Dit zal managers aanmoedigen om actiever betrokken te zijn bij het definiëren van het kwaliteitsbeleid en de eraan gerelateerde kwaliteitsdoelstellingen en het bewaken van de prestaties van hun organisatie.
e. Flexibiliteit en aanpasbaarheid. De norm zal meer flexibiliteit bieden om organisaties toe te laten zich aan te passen aan verschillende organisatorische behoeften en culturen. Dit zal organisaties helpen om ISO 9001 effectiever te implementeren, ongeacht hun omvang of sector.
Voordelen voor organisaties
De verwachte wijzigingen in de nieuwe ISO 9001 bieden tal van voordelen voor organisaties:
· Verbeterde concurrentiepositie: Door risicogericht denken en technologische vooruitgang kunnen bedrijven efficiënter werken en concurrerender worden.
· Duurzaamheid: Het integreren van duurzaamheid in kwaliteitsmanagement-praktijken helpt organisaties hun ecologische voetafdruk te verminderen en maatschappelijk verantwoord te opereren.
· Betrokkenheid van het management: Het benadrukken van de rol van het topmanagement zorgt voor een sterke betrokkenheid en toewijding aan kwaliteitsverbetering.
· Flexibiliteit: De norm zal organisaties in staat stellen om kwaliteitsmanagement aan te passen aan hun specifieke behoeften en doelen.
Conclusie
De nieuwe zesde versie van de ISO 9001-norm zal de manier waarop organisaties kwaliteitsmanagement benaderen blijven ondersteunen. Het zal de nadruk leggen op risicogericht denken, digitalisering, duurzaamheid, leiderschap en flexibiliteit.
Het is immers van essentieel belang dat organisaties zich voorbereiden op deze veranderingen en zich actief inzetten voor het verbeteren van hun kwaliteitsmanagementpraktijken. Dit zal niet alleen bijdragen aan zakelijk succes, maar ook aan een betere wereld voor iedereen.
Amelior
Uiteraard staan de Amelior-consultants klaar om u daarbij te helpen. We volgen van heel nabij alle ontwikkelingen en zullen u er van zodra meer nieuws bekend is, over informeren.
Intussen kan u uiteraard ook nog steeds bij ons terecht om uw kennis over de bestaande versie van de norm op peil te houden. Op www.amelior.be vindt u alle informatie
Pascal Engels Senior Consultant
Patrick Canoot Senior Consultant
Karin Bastiaannet Category Manager